دكتر حسن نواده توپچي در دومين پيش نشست همايش حقوق بينالملل و مخاصمات مسلحانه در منطقه كه با عنوان "واكنش ايران به شهادت سردار سليماني، ابومهدي المهندس و همراهان از منظر حقوق بين الملل توسل به زور" برگزار شد، اظهار كرد: مسئله مورد بحث اين است از وقتي كه دولت ملتها شكل گرفتهاند يعني بعد از عهدنامه وستفالي در ۱۶۴۸ تاكنون چه فرآيندي را طي كرده تا به نظام موجود و منشور ملل متحد رسيده است.
رئيس اسبق دانشكده دفاع ملي اضافه كرد: همانطور كه ديده ميشود نظم جهاني از گذشته با جنگ هاي مقياس بزرگ تغيير پيدا كرده كه از نمونههاي بارز اين امر ميتوان به ماجراي وستفالي و جنگ هاي سي ساله اروپا كه دولت كشورها و مرز پيدا شد، حاكميت به مفهومي كه امروز شناخته ميشود و شكل گيري دولت مدرن اشاره كرد.
وي بيان كرد: در كنگره وين ۱۸۱۵ بعد از جنگ هاي ناپلئوني نظم جمهوري شكل گرفت كه تا حدودي مترقي تر و بهتر از وضعيت وستفالي بود اما اين نظام تا سال ۱۹۱۹ كه خاتمه جنگ جهاني اول است، ادامه داشت تا اينكه كنفرانس ورساي مطرح شد و جامعه ملل شكل گرفت.
دكتر نواده توپچي ادامه داد: اين نظام ۲۰ سال بيشتر دوام نياورد و منجر به جنگ جهاني دوم شد و سرانجام در سال ۱۹۴۵ منشور ملل متحد پديد آمد.
رئيس اسبق دانشكده دفاع ملي بيان كرد: نظامي كه بشريت امروز در داخل آن است نظام برخاسته از منشور ملل متحد است كه در ماده ۱ و۲ اين منشور اصول و اهداف مطرح شده يعني كل جامعه بين المللي، سازمانهاي بين المللي و روابط دولت ها و نهادها مبتني بر اين منشور و ماده ۱و۲ آن است.
وي افزود: اهداف اين نظم در وهله اول حفظ صلح و امنيت بين المللي است يعني كل جوامع به دليل برقراري صلح و امنيت جهاني يك جا جمع شدهاند و هدفشان توسعه روابط دوستانه بين ملتها براي تحكيم صلح جهاني و اصول همكاري در حل مسائل بين الملل از طريق همكاري بين المللي است.
دكتر نواده توپچي گفت: رفتارها انواع و اقسامي دارد كه عبارتند از همزيستي، همكاري، رقابت، مناظره و مخاصمه كه از ميان اين اشكال رابطه، منشور ملل متحد و نظم جهاني بيشتر بر همكاري و رابطه دولت ها بر اساس همكاري متمركز مي شود.
رئيس اسبق دانشكده دفاع ملي ادامه داد: يعني سازمان ملل، مبنايي براي تنظيم و سيستم سازي جوامع بر اساس همكاري و روابط دوستانه است و بر همين اساس اصولي هم براي آن مطرح شده است.
وي اظهار كرد: بر همين اساس روابط و سازمانهاي بينالمللي شكل گرفت كه هر كدام از اين سازمانها در چارچوب اساسي و علت وجودي خود، بخشي از نيازهاي ارتباطي بشر را تنظيم كرده است، حال اين ارتباط ميتواند ارتباط اقتصادي، سياسي، نظامي، تكنولوژي و زيست محيطي باشد.
دكتر نواده توپچي بيان كرد: مجموعه اين بخشها يك نظام است يعني موزاييكي از سازمانها كنار يكديگر قرار گرفتند و مجموعه و سيستم را بر اساس همكاري ساخته اند.
رييس اسبق دانشكده دفاع ملي اضافه كرد: ماده ۱ و ۲ منشور و بند ۴ كه عرض شد اين نظام را به درستي ترسيم كرده است و نظم جهاني نيز بر اين اساس است، تنها جايي كه اجازه داده ميشود تا زورگويي صورت گيرد ماده ۵۱ منشور ملل متحد است و اين زورگويي نسبت به دفاع از خود است اما اين زورگويي در باقي موارد ممنوع اعلام شده است.
وي افزود: جمهوري اسلامي ايران و ايالات متحده آمريكا رابطه سياسي و رابطه خصمانه ندارند كه در چارچوب مسلحانه باشد اما عملياتي را كه ايالات متحده آمريكا در خصوص جمهوري اسلامي ايران شروع كرده، همگي نقض اصول و اهداف منشور ملل متحد است.
دكتر نواده توپچي بيان كرد: اوايل دهه ۹۰ آمريكاييها در مجموعه هاي نظامي و دفاعي خود از دكتريني صحبت كردند به اسم دكترين نبرد نامتقارن، دكترين اكنون به استراتژي ايالات متحده تبديل شده است، در گذشته متاسفانه اين دكترين بد ترجمه شد و اين ترجمه تحت عنوان واژه جنگ نامتقارن بود در صورتي كه اصل واژه جنگ نيست بلكه واژه منظور شيوه و سبكي از نبرد با استفاده از ابزار ويژه است.
رئيس اسبق دانشكده دفاع ملي گفت: در روزهاي اول عقيده بر اين بود زماني كه يك طرف ضعيف نميتوانست با طرف قوي مقابله كند متوسل به راه ها و شيوه هايي ميشود كه با اقدام تاكتيكي نتايج استراتژيكي مي گيرد اما امروزه با وارد كردن ترور به داخل جنگ ها و سوء استفاده از نهضتهاي آزاديبخش يا گروههاي شورشي مجموعههايي را به وجود آوردند كه فرماندهي و تابعيت مشخصي ندارند و مجموعهاي ناشناخته اند كه بر اساس روابط نامشروع و غير حقوقي تلاش بر اعمال قدرت و تغيير شرايط خود دارند.
وي اضافه كرد: مسئله شايان دقت اين است اقداماتي كه ايالات متحده آمريكا در منطقه مرتكب مي شود در چهارچوب مقررات حقوقي مسلحانه قرار نميگيرد.
نواده توپچي ادامه داد: اولين مورد اين است كه ترور تعريف نشده است اما آنها به مجموعه هايي كه صلاح ميدانند مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامي كه ارگان ملي و شناخته شده است لقب تروريست را ميدهند كه اين امر در جهان بيسابقه است و چنين چيزي وجود ندارد كه يك تشكيلات نظامي سازمان يافتهاي را كه طبق قوانين اساسي يك كشور پذيرفته شده است را تروريست بدانند.
رئيس اسبق دانشكده دفاع ملي اظهار كرد: در اقداماتي كه ايالات متحده آمريكا شروع كرده است و همگي نيز نامتقارن است بحثي مطرح مي شود با اين عنوان كه چه كسي بايد از خود دفاع كند اما ايالات متحده به گونهاي در ميان تمام جهان القا ميكند كه تمام جهانيان اين حركات ايالات متحده را به نوعي يك استراتژي ميبينند اما تمام اقدامات به دنبال آن است كه بگويد اين استراتژي بزرگ ايالات متحده همانگونه كه در آثار متفكران آمريكايي نيز ديده ميشود، نظم موجود جهان را قبول ندارد.
وي افزود: به عقيده ايالات متحده نظم و نظام جهاني زماني وجود خواهد داشت كه يك سلسله مراتبي باشد، دولت ها نمي توانند با هم مساوي باشند و در راس اين سلسله مراتب قدرت جهاني وجود دارد كه عبارت است از ايالات متحده آمريكا، بر اين اساس رفتارهاي سياسي، اقتصادي، نظامي و امنيتي ايالات متحده قابل تحليل است يعني منشور و ضوابطي را كه بشريت تاكنون تلاش كرده است به صلح برساند و در آرامش قرار گيرد را به هم ريخته است.
دكتر نواده توپچي اضافه كرد: حال در اينجا مسئله ريتاليشن به مفهوم استراتژيك مطرح ميشود كه در مقابل يك رفتار نامتقارن و آن چيزهايي كه در عراق رخ داد و همگي به نوعي نقص و نامتقارن است، چگونه بايد رفتار كرد.
رييس اسبق دانشكده دفاع ملي گفت: حال بايد به اين مهم پرداخته شود كه موجوديتي مانند جمهوري اسلامي ايران چگونه بايد عمل كند و دفاع در چه چارچوبي باشد، در اينجا ظرافتي صورت ميگيرد كه با اعمال اين دكترين و تبديل آن به استراتژي رايج ايالات متحده آمريكا كشور دفاع كننده نيز ناخواسته وارد اين سيستم ميشود يعني در اصل سيستم حقوق مخاصمات مسلحانه و حقوق بشردوستانه همگي زير سوال ميرود.
وي افزود: اتفاقاتي كه در زمينه عادي سازي بمباران ها در كشورهاي اشغالي رخ داده اين است كه اصول سالمي را كه بشر با گذراندن مراحل بسيار دشوار به آن رسيده است به هم ميريزد، اين اصول اساسي به اين دليل از بين ميرود كه نظم مورد توجه ايالات متحده در جايگاهي كه آنها ميخواهند بايد قرار گيرد.
دكتر نواده توپچي اضافه كرد: ايالات متحده آمريكا نه تنها ميخواهد نظم جهاني را سيال كند بلكه ميخواهد دولت ها را كوچك كند و با كوچك شدن آنها منظومههايي تشكيل خواهد شد كه هر كدام داراي سلسله مراتبي است.
رييس اسبق دانشكده دفاع ملي بيان كرد: نكتهاي در حقوق فضا وجود دارد، از سال ۱۹۷۹ كه موافقتنامه ماه بسته شد، ديگر هيچ معاهدهي بين المللي در مورد فضا بسته نشد و علت اين بود كه ايالات متحده آمريكا در كپوس اعمال نفوذ ميكرد و اجازه نمي داد تا معاهدهي ديگري پا به عرصه وجود بگذارد، زيرا بر اين باور است كه هر معاهده باعث مي شود از پيشرفت آنها كاسته شود.
وي افزود: طبق همين محور، تفكر و اجماعي به اسم اجماع واشنگتن شكل گرفت تحت عنوان اقتصاد طرفدار توليد و عرضه و فقط اقتصاد ليبرال محض به اين تفكر معتقد است كه با آزاد سازي، مقررات زدايي از بازارهاي داخلي و بين المللي و در نتيجه كاستن از دولت ها و كشورها در اقتصاد و مسائل اجتماعي اين رويكرد اكنون بايد در نظم جهاني باشد، اين امر را آمريكايي ها در حساس ترين مسئله يعني كنترل فضا اعمال كردند.
نواده توپچي ادامه داد: روابط دنيا نيز بر همين اساس تنظيم مي شود پس دنيا با خطر عظيمي مواجه ميشود و تلاشهايي كه بشريت در سالهاي اخير انجام داده است همگي به كنار هدايت ميشود و اصالت قدرت مبناي جهان قرار ميگيرد و مراجعه به حقوق بين الملل و سازمانهاي بين المللي يك رابطه ايده آليستي و تفكر ايده آليستي ميشود و تمام اين تلاشها در اين چارچوب قرار مي گيرد.
رييس اسبق دانشكده دفاع ملي بيان كرد: در مورد بحث اصلي جلسه ميتوان به مجموعه نقض حقوق هاي بين الملل كه ديده مي شود اشاره كرد، اولين نقض در حقوق ديپلماتيك است، كشتن مامور ويژه كه حامل پيام سياسي است كنوانسيون ۱۹۶۱ را نقض ميكند، ارتكاب قتل نقض حقوق كيفري اساسنامه ديوان كيفري بين المللي در حوزه جنايت عليه بشريت و تجاوز، نقض اصل مصونيت دولت ها مثلا اموال جمهوري را در دادگاه مصادره مي كنند، مهمترين قاعده حقوق بشر كه از اساس تمدن نظام اجتماعي وجود دارد عبارت است از اصل وفاداري كه آمريكا آن را نيز زير پا گذاشته است و نمونه بارز آن مي توان به برجام اشاره كرد.
وي درپايان تصريح كرد : اتفاقاتي كه براي جمهوري اسلامي در چارچوب حقوق مخاصمات مسلحانه افتاده است مطرح شدن اقدامات تلافي جويانه است، از ميثاق جامعه ملل تا زماني كه به منشور سازمان ملل رسيده شود توسل به زور را منع كردند اما رويه قضايي داوري نشان دهنده آن است اقدامات تلافي جويانه قابل توجيه نيست، مگر اينكه شرايط زير را دارا باشد اول اينكه پاسخ به عملي باشد كه مخالف حقوق است دوم اين كه در صورت اضطرار باشد يعني دولت زيانديده از هيچ راهي نتواند جبران مافات كند در نتيجه اقدام تلافي جويانه را حقوق بين الملل منع نكرده است اما بايد در آن تناسب صورت گيرد.
دكتر محمود خليل جعفر در دومين نشست همايش حقوق بين الملل و مخاصمات مسلحانه در منطقه عنوان كرد : موضوعي كه درپيش رو است، موضوع پيچيدهاي است كه نقض حقوق بينالملل را در پي دارد و در اين بخش به آنها اشاره خواهد شد.
عضو هيئت علمي دانشگاه بغداد ادامه داد: به امر تناسب در حقيقت در رشتههاي مختلف حقوق بين الملل اشاره مي شود كه يكي از آن رشته ها رشته حق توسل به زور است، مسئله وجود تناسب در واكنش به رفتار ايالات متحده آمريكا در ترور دو تن از سرلشكران و نظاميان دوكشور است.
وي افزود: پيش زمينه اي كه در موضوع اشاره شده وجود دارد نيروهاي آمريكايي مستقر در عراق است، چون اين امر با زمانبندي واكنش جمهوري اسلامي ايران به رفتار ايالات متحده آمريكا ارتباط دارد.
دكتر محمود خليل جعفر اضافه كرد: آمريكا در سال ۲۰۰۲ بدون وجود قطعنامهاي از سوي شوراي امنيت بينالملل وارد كشور عراق ميشود و آن را اشغال ميكند در حقيقت بدون وجود هرگونه قطعنامه ايالات متحده و انگليس اين كار را انجام مي دهند.
عضو هيئت علمي دانشگاه بغداد بيان كرد: سپس قطعنامهاي از سوي شوراي امنيت آمد مبني بر اين كه وجود نيروهاي آمريكايي در عراق تجاوز به حساب ميآيد اما پس از اين قطعنامه سران آمريكايي با روساي عراق و فرماندهان عراق صحبت ميكنند و به توافقي ميرسند، توافقنامه شامل اين موضوع است كه پس از مدتي آمريكا در تاريخ ۳۱ ۱۲ ۲۰۱۱ نيروهاي خود را از اين كشور خارج كند.
وي ادامه داد: اين امر در تاريخ مقرر اتفاق مي افتد اما تعداد اندكي از سربازان آمريكايي در عراق باقي ميمانند تنها به اين دليل كه آموزش دهنده و ياري دهنده نيروهاي عراقي بشوند.
دكتر محمود خليل جعفر اضافه كرد: پس از آن داعش كه در واقع ساخته و پرداخته خود آمريكاست وارد كشور عراق مي شود و دوباره عراق مجبور مي شود كه از نيروهاي آمريكايي استفاده كند اما نكته قابل توجه اين است كه اين امر مربوط به وجود نيروهاي آمريكايي در عراق بوده است.
عضو هيئت علمي دانشگاه بغداد افزود: همان اشغالي كه در سال ۲۰۰۳ رخ داده بود مجددا توسط همين افراد اتفاق افتاد و اين كار را از همين راه در پيش گرفتند و از طريق همان دري كه از آن خارج شده بودند، بازگشتند كه نتيجه آن اشغال مخفي يا اشغال دوباره در عراق است.
وي اضافه كرد: وجود نيروهاي آمريكايي با زمانبندي جمهوري اسلامي ايران در واكنش به رفتار ايالات متحده آمريكا در ترور سرداران ايران و عراق بسيار متناسب و مرتبط است.
دكتر محمود خليل جعفر بيان كرد: همانطور كه گفته شد تناسب در رشتههاي ديگر وجود دارد برخي از اصول و شرايط اين تناسب زمينه عرفي دارد و برخي همانطور كه در منشور بين المللي آمده يك ماده است، به همين علت دادگاه بينالمللي لاهه اشاره به تناسب دارد، البته دو مفهوم و اصطلاح تناسب و ضرورت بايد با هم به كار رفته باشد، اين است كه مشخص شود تناسب مورد نظر از طرف جمهوري اسلامي رعايت شده يا خير.
عضو هيئت علمي دانشگاه بغداد گفت: طي حكمي كه توسط دادگاه بين المللي لاهه در سال ۱۹۸۶ صادر شده است به طور واضح و روشن بيان كرده كه ايالات متحده آمريكا در اين مورد تناسب را رعايت نكرده است و نيز بعد از آن طي حكمي كه در ماجراي سكوهاي نفتي بين ايران و آمريكا صادر شده است نيز دادگاه حكم به اين داده كه واكنش آمريكا متناسب نبوده است و آمريكا در زمينه تناسب هيچگونه مناسبتي به كار نميگيرد.
وي اظهار كرد: در بررسي احكامي كه از دادگاه لاهه صادر شده به وضوح قابل مشاهده است كه تناسب توسط ايالات متحده آمريكا رعايت نشده است.
دكتر محمود خليل جعفر بيان كرد: از جنبههاي مختلف نقض ميتوان به اين اشاره كرد كه مهمان وارد شده به عراق به صورت رسمي وارد شده است پس در استقبال از ايشان نيز يكي از سران رسمي و نظامي عراق بايد حضور پيدا ميكرد.
وي اضافه كرد: بايد بررسي شود كه اين نيروهاي آمريكايي مستقر در عراق خود وظيفه اي داشتند و در چارچوبي كه برايشان محدود شده جناياتي را انجام ميدهند و جنبههاي قبلي را نقض ميكنند.
دكتر محمود خليل جعفر افزود: در مورد تناسب همانطور كه اشاره شده در رشته هاي مختلف مورد توجه است و نيز بايد در دفاع از واكنشي كه توسط جمهوري اسلامي ايران در برابر ايالات متحده آمريكا صورت گرفته نيز تناسب شكل گيرد و جمهوري اسلامي هم به ماده ۵۱ اشاره كند.
عضو هيئت علمي دانشگاه بغداد گفت: اين تناسب در كنش كه توسط جمهوري اسلامي صورت گرفته است وجود دارد به اين معنا كه جمهوري اسلامي ايران نيرو هاي نظامي آمريكايي را هدف قرار داد است و همين به صورت مختصر بيان مي كند تناسبي كه بايد از سوي كشور دفاع كننده صورت ميگرفت وجود داشته است.
وي ادامه داد: هدف اصلي ايالات متحده آمريكا تضعيف كشورها و ايجاد جنگ ميان كشورهاي ضعيف شده در منطقه است.
دكتر محمود خليل جعفر افزود: در مسئله حمله به پايگاه آمريكا در عراق توسط ايران، امر تناسب به اين شكل صورت گرفت كه جمهوري اسلامي ايران فقط نظاميان اين پايگاه را مورد هدف قرار داد و كسي غير از نظاميان صدمهاي در اين حادثه نديده بود.
دكتر هيبت الله نژندي منش در دومين نشست همايش حقوق بين الملل مخاصمات مسلحانه در منطقه با عنوان "واكنش ايران به شهادت سردار سليماني، ابومهدي المهندس و همراهان از منظر حقوق بين الملل توسل به زور" اظهار كرد: مسئله مورد بحث در رابطه با واكنش كشورها بعد از حمله موشكي ايران به پايگاه آمريكايي عين الاسد در عراق است؛ تعدادي از كشورها هستند كه به صورت مستقيم از اين ماجرا زيان ديده اند مانند ايالات متحده آمريكا، كشور عراق و تا حدودي كشور ايران به عنوان يك كشور زيانديده از اقدام قبلي ايالات متحده آمريكا.
وي ادامه داد: ايالات متحده در ۸ ژانويه نامهاي را خطاب به شوراي امنيت مينويسد و واكنش خود را به اين شكل نشان ميدهد كه ايران با چند موشك بالستيك به پايگاه نظامي آمريكا و نيروهاي آمريكايي در عراق شليك كرد، اين امر واضح است كه موشكها از ايران شليك شدند و دست كم دو پايگاه نظامي كه ميزبان نيروهاي نظامي آمريكا و پرسنل در الاسد و اربيل بودند را هدف قرار داد.
دكتر هيبت الله نژندي منش اضافه كرد: نكته قابل توجه در اين نامه رسمي آمريكا خطاب به شوراي امنيت اين است، آن قدري كه انتظار ميرفت غيرقانوني بودن اين اقدام را مطرح كند و اعتراض حقوقي داشته باشد، نبود و صرفاً يك حالت خبري به شوراي امنيت ارسال شده است بدون اين كه جنبه هاي حقوقي آن در نظر گرفته شود و بايد بررسي شود سكوت در اين قسمت چه معناي حقوقي دارد و ايالات متحده آمريكا با اينكه مي دانست كه اين سند در سازمان ملل متحد به عنوان يك سند رسمي ثبت ميشود و ميتواند موضع حقوقي خود را مطرح كند و بگويد خلاف حقوق بين الملل بوده است اما با توجه به اين موارد اين كار را انجام نداده است.
عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي بيان كرد: در نامهاي كه ايران پس از اين حمله به شوراي امنيت مينويسد اعلام ميكند كه اين اقدام را در راستاي اعمال حق ذاتي دفاع مشروع خود طبق ماده ۵۱ منشور ملل متحد انجام داده است و نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران يك واكنش سنجيده، حساب شده و متناسب را با هدف قرار دادن پايگاه آمريكايي در عراق كه از آن پايگاه حمله عليه شهيد سليماني صورت گرفت ، انجام داده اند، و اين عمليات عملياتي دقيق بود همچنين كساني كه اين نامه را تنظيم كردند روي بار حقوقي واژگان نيز تمركز كرده بودند.
وي گفت: عمليات گفته شده يك عمليات بسيار دقيق بود كه سازمان نظامي آمريكا را هدف قرار داد و هيچ آسيب جانبي به غيرنظاميان آن منطقه وارد نشد.
دكتر هيبت الله نژندي منش افزود: نامه جمهوري اسلامي ايران همين طور هشدار شديدي مبني بر هرگونه ماجراجويي بيشتر متعاقب اين حمله مي دهد و اعلام مي كند كه به طور قاطع و طبق حقوق بينالملل در دفاع از مردم، حاكميت و تماميت سرزمين خود در قبال هرگونه تجاوزي آمادگي دارد و اقدامات لازم را انجام مي دهد و نيز نكته قابل توجه ديگر اين است كه در اينجا اعلام مي كند در واقع ما احترام كامل جمهوري اسلامي را به استقلال، حاكميت، وحدت و تماميت جمهوري عراق را اعلام ميكنيم.
عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي اظهار كرد: پس از اينكه نماينده دولت عراق نامهاي را به شوراي امنيت مي نويسد در ۱۶ ژانويه ۲۰۲۰ جمهوري اسلامي ايران نامهاي در پاسخ به جمهوري عراق مينويسد كه همان حرفهاي نامه اول در آن ذكر شده بود اما يك نكته جديد اضافه ميكند مبتني بر اينكه شهيد سليماني به دعوت دولت عراق در بغداد بود.
وي اضافه كرد: قبل از حمله به پايگاه عين الاسد جمهوري اسلامي ايران دولت عراق را در جريان قرار داده است و ذكر كرده كه اين اقدام مشروع تنها عليه پايگاه نظامي آمريكا خواهد بود.
دكتر هيبت الله نژندي منش ادامه داد: واكنش ديگري كه در قبال اين حمله ديده ميشود نامهاي است كه در ۱۰ ژانويه ۲۰۲۰ دولت عراق به شوراي امنيت مي نويسد كه در آن اشارهاي به نقض قلمرو عراق دارد زماني كه موشك هاي ايراني هم نيروهاي ائتلاف بين المللي و هم نيروهاي آمريكايي را مورد اصابت قرار داد.
عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي بيان كرد: اين كه قلمرو عراق توسط ايران به بهانه دفاع مشروع طبق ماده ۵۱ بمباران شود قابل پذيرش نيست و ايگونه نيست كه نقض حاكميت عراق، حسن همجواري و نقض منشور ملل متحد و حقوق بين المللي باشد و شايد شديدترين نامهاي كه در واكنش به اين حمله تنظيم شد همين نامه عراق بوده است.
وي اظهار كرد: بنابراين اگر قرار بر رسيدگي به اين دعوا باشد اولين سندي كه مورد توجه قرار خواهد گرفت همين مستنداتي است كه در شوراي امنيت يا در جاهاي ديگر جمهوري اسلامي ايران قرار داده است.
دكتر هيبت الله نژندي منش ادامه داد: خارج از كشور هايي كه مستقيماً درگير موضوع بودند كشورهاي نيز هستند كه حمله ايران را محكوم كردند مانند كشور اتريش، كانادا، استوني، اتحاديه اروپا، فرانسه و نروژ.
عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي افزود: زماني كه موضع حقوقي اعلام ميشود مانند بيانيه جمهوري اسلامي ايران و يا بيانيه دولت عراق صراحت باور حقوقي خود را مطرح مي كند مثلاً نامه ايران بر مبناي منشور ملل متحد و در راستاي اعمال حق دفاع مشروع است.
وي گفت: در بحث زمان برخي عقيده دارند تا زماني كه آن حمله اوليه در جريان است دفاع مشروع صورت بگيرد اما در حملات ۱۱ سپتامبر آمريكاييها در ۲۰ اكتبر واكنش نشان دادند و شوراي امنيت نيز اين امر را دفاع مشروع اعلام كرد.
دكتر هيبت الله نژندي منش ادامه داد: در مورد دولت عراق دست كم به عنوان كشوري كه قلمرو آن از طريق آمريكا استفاده شده است براي حمله به ايران اين فرصت را داشته است يك بيانيه و اعتراض شديدي نسبت به سربازان آمريكايي و حضور آنها در خاك عراق داشته باشد و از آنها بخواهد كه منطقه را ترك كنند ولي وقتي چنين اقدامي از سوي دولت عراق شكل نميگيرد، جمهوري اسلامي ايران اين امر را به عنوان بي تمايلي و ناتواني دولت عراق تعبير ميكند و در نتيجه پس از رعايت صبوري يك اقدام حساب شده انجام ميدهد.
عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي اضافه كرد: كشور سوريه تنها كشوري است كه اعلام همبستگي كامل با مردم ايران دارد و معتقد است كه رژيم آمريكا مسئول تمام صدماتي است كه به واسطه سياست هايي كه دنبال ميكند به ايران و كشورهاي منطقه وارد شده است اما كشورهاي زيادي موضع صريح نگرفتند و واكنشي را همزمان هم به ايران و هم به آمريكا نشان دادند كه از اين دسته كشورها مي توان به آنگولا، آرژانتين و ساير موارد اشاره كرد.
وي در پايان تصريح كرد: كشورهايي كه موضع صريح گرفتند چند دغدغه دارند كه از جمله آنها ميتوان به موارد زير اشاره كرد، اول اينكه تماميت منشور ملل متحد و بند ۴ ماده ۲ بايد حفظ شود، دوم اينكه بايد به حقوق بين المللي و صلح و امنيت بين المللي در منطقه توجه شود، سوم اينكه شوراي امنيت در اين وضعيت بحراني بيش از هر زمان ديگر بايد فعال باشد ولي خيلي از كشورها از انفعال شوراي امنيت گلايه مي كنند، در مجموع چيزي كه استنباط ميشود كشورها اصولاً به صورت صريح اعلام نكردهاند كه كار ايران نقض منشور بين الملل بوده است.